Şeyh Sait İsyanının Nedenleri ve Sonuçları

Şeyh Said İsyanı 13 Şubat – 31 Mart 1925 tarihleri arasında yaşanmıştır. Güney Doğu Anadolu merkezine yönelik yapılan isyandır. Zaza ve Kürt aşiretleri isyana destek vermesi geniş çaplı isyanı ortaya çıkarmıştır. Cumhuriyetin ilk dönemlerinde yapılan değişiklikler Güney Doğu Anadolu’da çeşitli sorunlar doğurmuştur. Kürt İstiklal Komitesi’nin çalışmalarını etkileyerek politik olarak etkilenmelerine sebep oldu.

Şeyh Sait isyanının nedenleri;
Yenilik hareketlerinin bölgede yaşayan muhafeleti rahatsız etmesi.
Yeni devlet yönetiminin toprak ağalarının düşünceleri ile çalışmaması.
İngiltere’nin Irak topraklarında yer alan Musul bölgesinin Türkiye’ye vermek istememesi. Türkiye ve Irak arasında tampon bölge için Kürt devletinin kurulması.
Bölgede sıkı yönetim getirilmesi.
Yapılan inkılaplara karşı çıkanlara olumlu tutum sergilenmesi.
Doğu Anadolu bölgesinin sorunları uzun yıllar boyunca görmezlikten gelinmesi.

Şeyh Sait isyanının sonuçları;
İstiklal mahkemeleri kuruldu.
Türkiye Cumhuriyeti Fırkası kapatıldı.
Çok partili döneme geçildi.
Musul sorunun İngiltere’nin lehine sonuçlandı.
Devrimler ülke bütününün kapsaması gerektiği öngörüldü.

İsyan bastırıldı ve Türkler başarıya ulaştı. 15.000 isyancıya karşı mücadele vermiştir. Türkiye Cumhuriyeti laikliğine karşı isyan başlatanlar tespit edilerek yargılanarak cezalandırıldı.