Ünlü Daralması Nedir Örnekler

Dilimizdeki ses olaylarından biri olan ünlü daralması, -a veya –e ile biten bir fiilin sonuna –yor eki getirilmesi sonucunda fiilin son harfinin –ı, -i, -u, -ü seslerinden birine dönüşmesine verilen addır.

Ünlü Daralması ile İlgili Örnekler
Sesli harfin bir başka sesli harfe dönüşmesi olayına kısaca ünlü daralması denmektedir. Özellikle –yor eki geldiğinde ortaya çıkan bu ses olayını şu şekilde örneklendirebiliriz:

“doyma” fiilinin sonuna şimdiki zaman eki –yor getirilecek ise; “doyma-yor” değil, “doymuyor” kelimesi ortaya çıkar. Aynı durum “başla” fiili için de geçerlidir. “Başla-yor” değil, “başlıyor” olarak kullanılır.

Birden çok hecesi olan fiiller –a veya –e ünlüleri ile bitiyor ise yazılımda bir değişiklik olmaz, ancak kelime söylenirken ünlü daralması meydana gelir. Bu duruma şu şekilde örnek verebiliriz:

“Başla” fiili –yan eki alacak ise yazılış olarak “başlayan” görüntüsünü alır, ancak söylerken ikinci –a harfi –ı gibi okunmakta ve o şekilde telaffuz edilmektedir. Aynı duruma örnek olarak “yaşa” fiilini de verebiliriz. Gelecek zaman eki –acak eklenecek olan bu fiil, “yaşayacak” şeklinde yazılmakta, ancak okurken ikinci a harfi yine –ı ya dönüşmektedir.