Asit Yağmuru Nedir? Nasıl Oluşur, Nedenleri Nelerdir

Fosil yakıtların yakılmasıyla oluşan yağışlara asit yağmurları adı verilir. Yakılan, kömür ve petrol gibi fosil yakıtlardan, azot ve kükürt gazları sonucunda ortaya çıkmaktadır. Kar, yağmur, çiğde sis gibi doğa olayları sonucunda ortaya çıkan gazlar dolayısıyla çevreye ve özellikle doğaya fazlasıyla zarar vermektedir.

Normal kabul edilen yağmurların oksijen değerine bakıldığında 5,6 görülen değerler asit yağmurlarında bunun altında değerlere sahip olduğu gözlenmiştir. 1982 yılında Robert Angus Smith tarafından yapılan araştırmalarda doğa ve yağmur incelenerek bulunmuştur. Yağmur ve hava kirliliğinin karışımı olarak ta adlandırmıştır.

Asit Yağmurlarının Etkileri

• Asit yağmurları deniz, okyanus gibi balıkların yaşadığı sulara karıştığında öncelikle deniz canlılarına ve dolayısıyla onlarla beslenen insan vücuduna fazlasıyla zarar vermektedir.
• Havaya dağılan kötü gazlardan biri olan sülfat solunum yollarını doğrudan etkiler ve hastalıklara yol açar.
• Toprağı da doğrudan etkilediği için ormanlara, dolayısıyla ağaç köklerine ve ağaçlara zarar vermektedir.
• Toprakta yetişen bitki ve besleyici sebzeleri de doğrudan etkilemektedir.
• Ormanda yaşayan böcek ve hayvanları da doğrudan etkilemekte ve büyük zarar vermektedir.

Asit Yağmurları Nasıl Oluşur
Asit yağmurlarının oluşumu daha çok sanayi bölgelerinde görülür. Havaya karbondioksit salımı gerçekleşmesi asit yağmurlarının oluşumunu tetikler. Petrol, kömür benzeri fosil yakıtların kullanılması hava kirliliği ile atmosfere karbondioksit salımı olur. Azot kükürte dönüşerek bulutlardaki suyla birleşim gösterir. Su buharı tepkimeye girmesi sonucunda sülfürik asit ortaya çıkar. Asit yağmurla birlikte yeryüzüne iner.

Normal yağışlarda suyun pH değeri 5,6 olur. İdeal değer olarak görülmektedir. Asit yağmurlarında pH değeri daha düşük olduğundan insan sağlığını tehdit ediyor. İnsan ve çevreyi olumsuz etkileyen durumdur. Asidik özelliklere sahip bitkilere ölüm, tahribat, çevrede bozulmalara sebep olmaktadır. İnsanlar ve hayvanların yaşamları olumsuz şekilde etkilenebilmektedir.

Asit yağmurları yeryüzüne ulaşması ile ciddi zararlar verebilir. İnsan sağlığını etkilediği gibi bitki örtüsünü de olumsuz etkiler. Asit yağmurları yeryüzüne inmesi ile beraber kirlilik ve yok oluş beraberinde gelmektedir. İnsan ve hayvan yaşamı olumsuz şekilde etkilenir.

Asit Yağmurunun Nedenleri
Fosil yakıtların (petrol ürünleri ve kömür) kullanılmasıyla havaya karbon dioksit, kükürt dioksit ve azot dioksit içeren gazlar salınır. Zehirli gazlar havada bulunan su buharıyla karşılaştıklarında tepkimeye girerek karbonik asit, sülfürik asit ve nitrik asit gibi çeşitli asidik bileşiklere dönüşür. Rüzgarla oldukça uzağa taşınabilen gazlar, yağmur suyuna karışarak asit yağmurunun oluşmasına neden olur.

Asit içermeyen bir yağmurun PH değeri 5 iken, bu değerin altında bir PH ölçümü asit yağmurunun göstergesidir. Asit yağmurunun esas sebebi, atmosferde bulunan azot oksit ve kükürt oksitlerdir. Fosil yakıtların kullanımı nedeniyle oluşan bu oksitler, özellikle fabrika bacalarından kirletici maddelerin yayılmasının sonucudur. Petrol, petrol ürünleri, kömürün yakıt olarak kullanımı, lpg gazı, benzin, mazot havayı kirleterek asit yağmurlarının oluşumuna neden olurlar.

Parfüm ve deodorant kullanımı , orman yangınları da asit yağmuru oluşmasında önemli ölçüde yer almaktadır.

Asit Yağmurunun Zararları
Göllere ve akarsulara ulaşan asit yağmurlarından dolayı sudaki asit dengesi bozulur ve canlılar ölür.
Havadaki sülfat oranı artarak canlıların soluması sonucunda bronşit, astım, kanser gibi hastalıklara neden olur.
Topraktaki alüminyum çözülmesi sonucunda ağaç kökleri zarar görür.
Mermer, kumtaşı ve kireçten yapılmış doğal eserler zarar görürler.